Ảnh: Quang cảnh kỳ họp

Thảo luận tại hội trường, các đại biểuQuốc hội đã khẳng định những kết quả, cũng như khó khăn, hạn chế và nguyên nhân của những khó khăn, hạn chế trong phát triển kinh tế- xã hội năm 2022, đồng thời chỉ ra những thách thức trong năm 2023 và những năm tiếp theo. Trên cơ sở đó, các đại biểu đề xuất nhiều giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn, tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế- xã hội của đất nước. Trong đó, nhiều đại biểu có đề xuất các giải pháp để thành phố Hồ Chí Minh phát triển nhanh, bền vững.

Tham gia thảo luận tại hội trường, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh, Tỉnh ủy viên, Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình đã bày tỏ băn khoăn về sự chênh lệch giữa năng suất lao động và thị trường lao động: Vì sao năng suất lao động chưa cao trong khi trình độ lao động, tiến bộ khoa học, kỹ thuật ngày càng tăng? Bài toán chênh lệch cung cầu, vừa thừa vừa thiếu lao động; làm thế nào để thích ứng với thị trường lao động theo xu hướng chuyển đổi số, cơ cấu ngành nghề và các cơ hội việc làm mới hậu COVID-19?

Ảnh: Đại biểu Trần Thị Hồng Thanh, Tỉnh ủy viên, Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình phát biểu tại hội trường 

Theo đại biểu, nguyên nhân của sự chênh lệch về cung cầu lao động và năng suất lao động là do quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội chưa tính đến phát triển nguồn nhân lực, tốc độ đô thị hóa nhanh hơn khả năng chuyển dịch của nguồn cung lao động, sự chênh lệch giữa ngành nghề đào tạo và nhu cầu của thị trường. Các ngành chế biến, chế tạo công nghệ cao, thương mại điện tử, logistics là những ngành thu hút FDI lớn, tạo giá trị gia tăng cao, song tỷ lệ lao động qua đào tạo chỉ ở mức 20-25% và năng suất lao động lại thấp hơn nhiều ngành có giá trị gia tăng thấp như khai khoáng, điện, nước, bất động sản. Nguyên nhân do tay nghề lao động, kỹ năng số chưa đáp ứng yêu cầu công việc, tỷ lệ lao động khu vực phi chính thức còn lớn. 

Đại biểu Trần Thị Hồng Thanh đề nghị xem xét sớm thành lập Ủy ban Năng suất quốc gia và quyết tâm hoàn thiện môi trường, thể chế pháp luật để có thể triển khai thành công các chỉ đạo, chính sách thúc đẩy năng suất lao động của Đảng, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, thúc đẩy phong trào tăng năng suất lao động, kết nối hiệu quả giữa các Bộ, ngành, địa phương. 

Đồng thời đề nghị Quốc hội sớm sửa đổi Luật Giáo dục nghề nghiệp, Luật Việc làm phù hợp với hình thái việc làm, nghề nghiệp mới, quan hệ lao động mới. Ngoài ra, việc vận hành hiệu quả Hội đồng tiền lương Quốc gia cũng sẽ góp phần xây dựng hệ thống tiền lương phù hợp với thị trường, thu hút nhân lực chất lượng cao.

Đề cập đến vấn đề tăng tính công khai, minh bạch thông tin, dữ liệu về năng suất lao động, đại biểu Trần Thị Hồng Thanh đề xuất sớm hoàn thiện thống kê, công bố đầy đủ, minh bạch hơn về các chỉ tiêu năng suất lao động của các địa phương, ngành, lĩnh vực và các loại hình doanh nghiệp để hoàn thiện bức tranh tổng thể về năng suất lao động Việt Nam, làm cơ sở để so sánh thi đua tăng năng suất lao động. Đẩy mạnh nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Gắn kết đào tạo với việc làm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, trong đó việc liên kết hiệu quả giữa các cơ sở đào tạo, trường dạy nghề với các doanh nghiệp là hết sức cần thiết để có thể có đội ngũ lao động chất lượng cao, đúng chuyên ngành. 

Để người lao động chủ động hơn khi tiếp cận các cơ hội việc làm, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cần triển khai hiệu quả hỗ trợ về cơ chế, kinh phí để người lao động có thể tham gia đào tạo, đào tại lại nhằm nâng cao trình độ, kỹ năng.

Trong phiên thảo luận, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam và các thành viên Chính phủ: Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc; Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng đã phát biểu làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm.